Erbo-de-la-graio(-pountuado)
Lysimachia punctata
Primulaceae
Nom en français : Lysimaque ponctuée.
Descripcioun :Aquesto erbo-de-la-graio es uno planto escapado dis ort de mountagno e que se naturaliso d'eici, d'eila, dins lis escoumbre en fasèn de coulounìo. Es un pau mai pichoto que l'erbo-de-la-graio de plano emé de gròssi flour jauno e uno cambo pelouso e di proun ramado. Li fueio soun verticillado pèr 3 à 4.
Usanço :Nous vèn d'Éuroupo de l'Èst e de Turquìo. Soun usanço èi bessai proche de Lysimachia vulgaris. Agis contro d'ùni cancer de pèu.
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 100 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lysimachia
Famiho : Primulaceae
Ordre : Ericales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 à 3 cm
Flourido :
Estieu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Óurigino Éuroupo-Èst
Ref. sc. : Lysimachia punctata L., 1753
Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753